We zijn er dol op. Toch maken slechts weinigen van ons het zelf. Het dikkige sausje met gele gloed wil namelijk nog weleens schiften. Als je alle ingrediënten op de juiste temperatuur en tempo mengt, kan het echter niet misgaan en heb je binnen een mum van tijd een heerlijke zelfgemaakte mayonaise op tafel staan.

Bereidingstijd: 20 minuten

Ingrediënten mayonaise

  • 2 Eidooiers
  • 1 Theelepel dijonmosterd
  • 1 Theelepel witte wijnazijn
  • Circa 2 ½ dl zonnebloem- of maïsolie of olijfolie (je kunt het half om half doen)
  • 2 Theelepels citroensap
  • Zout
  • Peper

Materialen

  • Kom
  • Garde
  • Maatbeker
  • Vochtige theedoek
  • Blender of mixer (optioneel)

Bereiden van mayonaise

Wees niet bang om te falen
Mayonaise is een bekende emulsiesaus gemaakt van zonnebloem- en/of olijfolie en azijn, waarbij de eidooier dient als stabilisator, en zout, peper en mosterd als smaakmakers. In het bindingsproces wil het nog weleens misgaan. Dat heeft niets met hogere wiskunde of andere krachten te maken, maar simpelweg met de temperatuur van de ingrediënten (te koud) en de snelheid (te snel) waarmee je ze mengt. Als je dat echter weet en je houdt je aan het recept, dan kan er weinig misgaan. Begin dus niet al met panieken voordat het eerste scheutje olie is toegevoegd; dat is nergens voor nodig en komt het bereidingsproces evenmin ten goede. En mocht het toch misgaan: bedenk dan dat er manieren zijn om een geschifte mayonaise te redden, je altijd opnieuw kunt beginnen en dat zelfs bij de meest ervaren koks mayonaise soms mislukt. Zo biecht Nigella Lawson in een van haar kookboeken op: “Ik had er geen idee van dat het maken van mayonaise voor moeilijk doorging of dat het zo’n zenuwslopend karwei gevonden werd. Toen vroeg iemand me hoe ik er toch zo luchtig over kon doen en hoe ik voorkwam dat het ging schiften. Vanaf dat moment kon ik nauwelijks meer mayonaise maken die niet schiftte en dat is geen wonder: als je zelfvertrouwen ondermijnd of gesloopt wordt, kan het moeilijk zijn de eenvoudigste dingen te doen of zelfs maar enige vreugde te beleven aan het proberen ervan. Ik ontken niet dat mayonaises kunnen schiften, maar roep alsjeblieft niet het ongeluk over je uit. Het is trouwens geen ramp als het gebeurt.”

Laat de ingrediënten op kamertemperatuur komen
Het mengen (emulgeren) van alle ingrediënten gaat het makkelijkst als alles op kamertemperatuur is. Dat geldt met name voor de eieren en voor de olie. Als je eieren in de koelkast bewaart, moet je ze minimaal een half uur op het aanrecht laten ‘rusten’ voordat je ze kunt splitsen en kunt beginnen met de bereiding van mayonaise. Wil je zeker weten dat eieren warm genoeg zijn om te gebruiken, dan kun je ze op temperatuur brengen met behulp van een kom en wat warm water. Leg de eieren in een schaal en plaats de schaal vervolgens in een groter formaat kom. Vul de kom met warm water uit de kraan en laat de eieren 10 minuten staan. Niet alleen komen de eieren op deze manier op de juiste temperatuur, de mengkom wordt tevens warm.

Splits de eieren
Als de eieren op kamertemperatuur zijn, kun je ze splitsen. Splitsen doe je met behulp van twee of drie roestvrijstalen of glazen kommen. Voor het maken van mayonaise heb je slechts de dooiers nodig.

Plaats de kom op een vochtige theedoek
Mayonaise maken doe je met 2 handen: met de ene hand voeg je de olie toe, met de andere meng je de ingrediënten. Je hebt dus geen hand meer vrij om de mengkom op zijn plaats te houden. Leg daarom een vochtige theedoek of vaatdoekje onder de kom. De doek voorkomt dat de kom tijdens het roeren gaat schuiven.

Vind je het ingewikkeld en/of vermoeiend om het mengen met de hand te doen, dan kun je ook een blender of mixer gebruiken. Deze elektrische keukenhulpjes kun je echter pas inzetten als je een aanzienlijke hoeveelheid (minstens 3 dl) mayonaise maakt. Bij kleine hoeveelheden verloopt het mengen met behulp van een blender of mixer lastig.

Doe de dooiers, mosterd en azijn in een kom
Doe de dooiers samen met de mosterd en de azijn in een kom. Voeg wat zout en peper toe. Je kunt het beste witte peper gebruiken omdat zwarte je mayonaise ‘spikkeltjes’ bezorgt.

Voeg druppelsgewijs de olie toe
Mayonaise kun je maken met zonnebloem- of maïsolie, maar ook met olijfolie, of een mix van oliën. Olijfolie is – zeker als je extra vierge gebruikt – krachtiger van smaak en daardoor nadrukkelijker in mayonaise aanwezig. Hou je daar niet van, gebruik dan alleen zonnebloemolie of voeg minder olijfolie toe.

Doe de olie in een maatbeker. Als je zowel zonnebloemolie en olijfolie wilt gebruiken, meet dan eerst de zonnebloemolie af. Deze kun je namelijk het beste als eerste toevoegen; mocht de mayonaise schiften, dan heb je tenminste niet dure olijfolie verspild. Om te zorgen dat het eimengsel zich mengt met de olie, moet je de olie langzaam toevoegen. Giet de olie in eerste instantie er druppel voor druppel door. Terwijl je met je ene hand de olie toevoegt, roer je met je andere hand de olie door het mengsel. Wanneer de saus dik wordt, kun je de olie in een klein straaltje bij het mengsel gieten. Hoe dikker de saus wordt, hoe meer olie je tegelijkertijd kunt toevoegen. Blijf roeren totdat alle olie is toegevoegd.

Red je geschifte mayonaise (optioneel)
Het toevoegen van de olie is het moment waarop het mis kan gaan. De mayonaise gaat schiften en valt uiteen in vlokjes ei en losse ei. Allesbehalve die mooie homogene saus die je eigenlijk wilt hebben. Linea recta in de prullenbak dan maar? Dat hoeft niet per se, want geschifte mayonaise kun je redden. Probeer de boel in eerste instantie weer te mengen door een drupje kokend water toe te voegen. Als dat niet helpt, neem dan een schone kom en klop daarin een eidooier op. Voeg vervolgens langzaam de geschifte mayonaise toe en blijf kloppen totdat alles goed is gemengd. Roer er tot slot wat olie en citroensap doorheen en klaar (en gered) is je mayonaise.

Voeg citroensap toe
Als de maatbeker(s) leeg zijn en de mengkom een dikke homogene saus bevat, is het tijd om het citroensap toe te voegen. Roer het sap goed door de saus en breng de mayonaise verder op smaak met peper en zout. Is de mayonaise naar je zin, zet ‘m dan in de koelkast totdat je ‘m gebruikt.

Als je het mayonaise maken eenmaal onder de knie hebt, kan het sauzenfeest echt losbarsten en kun je je wagen aan de verschillende, op mayonaise gebaseerde sauzen zoals aioli (mayonaise met knoflook), tartarensaus (mayonaise met onder andere augurk, kappertjes en kervel) en tonijnmayonaise.